Wiig Gartneri

Al sinds de start in 1937 is innovatie het leidende principe voor Wiig Gartneri. In het verleden lag de nadruk op nieuwe gewassen en rassen en betere teeltwijzen. Daar zijn uitbreiding van het afzetseizoen, milieuvriendelijke teelt en reductie van de CO2-footprint bij gekomen.

Wiig Gartneri is met 60 ha vollegrondsteelt en 6 ha kassen, plus een meerderheidsaandeel in het nabije Miljøgartneriet (7,7 ha kassen), één van de grootste groenteteeltbedrijven in Noorwegen. Het bedrijf ligt dicht bij de kust in Jæren en profiteert zo van het milde klimaat door de Warme Golfstroom. Het groeiseizoen in Zuid-Noorwegen is echter kort. Daarom heeft Wiig Gartneri al in een vroeg stadium assimilatiebelichting omarmd om het seizoen te verlengen.

Het bedrijf teelt vollegrondsgroenten als broccoli, broccolini, selderij en verschillende koolsoorten. In de kassen ligt de nadruk op tomaat in allerlei soorten, komkommer en snackpaprika. De meeste producten vinden hun weg naar supermarktketen Co-op. Daarnaast heeft het bedrijf een eigen winkel, waar naast de groenten ook zelf geteelde zomerbloemen worden verkocht. “In de zomermaanden trekken we zo veel bezoekers, die afkomen op het ruime assortiment en op deze manier kennismaken met onze milieuvriendelijke aanpak”, vertelt Frode Ringsevjen die samen met zijn vrouw Anne het bedrijf heeft overgenomen van haar vader Kåre Wiig.

Die grote aanloop bewijst tevens dat de Noorse consumenten een sterke voorkeur hebben voor producten uit het eigen land. Toch voorziet de tuinbouw maar voor eenderde in de marktvraag. Een belangrijke reden daarvoor is het korte teeltseizoen. Kåre Wiig had daarom al in een vroeg stadium belangstelling voor verlenging van de teeltperiode door middel van assimilatiebelichting. “Het begon met belichting van de jonge planten in onze eigen plantenkwekerij. Daarna volgden de komkommers, toen een praktijkproef liet zien dat belichting economische meerwaarde had. Vrij kort daarna kregen ook de tomaten belichting, gevolgd door de snack-paprika’s”, vertelt Ringsevjen. Het lichtniveau varieert per afdeling en is in de loop van de tijd steeds gestegen, van 80 W/m2 naar 220 W/m2 in de laatste uitbreiding: een semi-gesloten kas, gebouwd in 2016.

“Zo’n lichtniveau is ook wel nodig om in de winter smakelijke tomaten te kunnen telen. ”. Het niveau zou wellicht nog hoger kunnen, maar dat is een economische afweging”, geeft hij aan. Hij houdt het onderzoek met LED-lampen in de gaten, maar geeft de voorkeur aan HPS-lampen. “De kosten van LED-lampen zijn nu nog te hoog. Wellicht dat er in de toekomst een combinatie van LED’s en HPS uitrolt.”

Via een collega-tuinder met goede ervaringen is Wiig in contact gekomen met Gavita. Sinds die keuze is hij niet meer overgestapt naar een andere leverancier. “We zijn heel tevreden over de kwaliteit, de kennis en de follow up. Gavita denkt op dezelfde manier als wij: kwaliteit op de lange termijn. Wij zijn zeker geïnteresseerd in lage teeltkosten, maar kiezen niet voor de goedkoopste aanschafprijs. Dat is namelijk op de langere termijn niet de beste keuze”, vertelt hij.

Ringsevjen heeft zelf een achtergrond als teeltadviseur en haalt zijn informatie over verbetering van de teelt onder belichting uit allerlei bronnen. “De discussie met de sales manager van Gavita in Noorwegen gaat vaak over nieuwe technische ontwikkelingen en of die voor onze situatie nuttig zijn. Vaak gaat het over de manier om tot de hoogst mogelijke lichtefficiëntie te komen”, geeft hij aan.

Duurzame teelt heeft de volle aandacht in Noorwegen. Wiig Gartneri en Miljøgartneriet zoeken op verschillende manieren naar de invulling daarvan. Miljøgartneriet krijgt afvalwarmte en -CO2 van een naburige melkfabriek van zuivelconcern Tine. Verder zijn de kasgevels dubbelwandig, worden de energieschermen veelvuldig ingezet en het irrigatiewater gerecirculeerd.

De semi-gesloten kas van Wiig Gartneri kent twee energieschermen. Bij gesloten schermen produceren de 1000 Watt armaturen zoveel warmte dat dat een probleem oplevert. Maar het probleem is op een inventieve manier omgeturnd tot een kans. Ringsevjen: “Met een koelsysteem ‘oogsten’ we de overtollige warmte. Die warmte slaan we op in buffertanks en gebruiken we voor een naastgelegen kas. Warmtepompen zorgen ervoor dat het water op de goede temperatuur komt. Zo oogsten we jaarlijks maar liefst 5 miljoen KW/ha. Bij mijn weten zijn we nog steeds de enige die dit zo aanpakt”.

Voor de toekomst staat in de eerste plaats uitbreiding van de markt op het verlanglijstje. Daarbij ligt de focus op de tomaten, waarbij de smaak de volle aandacht krijgt. Het begint bij de rassenkeuze. Vervolgens worden de tomaten veel rijper geplukt dan het geïmporteerde product en kennen ze een kortere vervoertijd naar de winkels. Tot slot kan Wiig zich ook met de milieuvriendelijke productie profileren.